Όταν σκέφτεσαι να επενδύσεις σε ένα σύστημα franchise, το πιο σημαντικό που πρέπει να κατανοήσεις είναι τι πραγματικά σημαίνει να είσαι franchisee. Εξίσου σημαντικό είναι να συνειδητοποιήσεις ότι ο franchisor (δικαιοπάροχος) περιμένει να λειτουργήσεις την επιχείρησή σου σύμφωνα με τα πρότυπα και τις διαδικασίες που έχει θέσει το σύστημα – και όχι με δικές σου πρακτικές και ιδέες, ακόμα κι αν πιστεύεις ότι ταιριάζουν καλύτερα στην τοπική αγορά σου.

Το franchising είναι ένας δομημένος τρόπος ανάπτυξης ενός δικτύου καταστημάτων με ένα κοινό brand, που επιλέγουν πολλές εταιρείες για να επιτύχουν προσεκτική, βιώσιμη ανάπτυξη. Το κάθε κατάστημα ανήκει και λειτουργεί από τρίτους συνεργάτες, τους franchisees.

Πρέπει, επίσης, να κατανοήσεις ότι θα μοιράζεσαι το ίδιο brand με άλλες επιχειρήσεις και επιχειρηματίες franchisees. Ο franchisor δεν ξεχωρίζει κανέναν, ούτε δείχνει προτίμηση σε κάποιον franchisee, πέρα από όσα ορίζει η σύμβαση. Όλοι οι συνεργάτες του δικτύου οφείλουν να λειτουργούν με βάση το κοινό συμφέρον του brand και του συστήματος. Ακόμα κι αν διαφωνήσεις με κάποια απόφαση, και πιθανόν να έχεις δίκιο, οφείλεις να ακολουθείς τις διαδικασίες και τους κανόνες του franchise.

Το να ενταχθείς σε ένα σύστημα franchise δεν εγγυάται απαραίτητα ότι θα πετύχεις ως επιχειρηματίας. Το franchising δεν είναι για όλους. Αν θέλεις να λειτουργείς εντελώς αυτόνομα και να εφαρμόζεις μόνο τις δικές σου ιδέες, η επιλογή του franchise μπορεί να οδηγήσει σε αποτυχία.

Οι επιτυχημένοι franchisees είναι άτομα που κατανοούν τη θέση τους σε ένα οργανωμένο σύστημα, λειτουργούν με κανόνες, και υποστηρίζονται από τον franchisor και την ομάδα του.

Κατανόηση της σύμβασης franchise

Πριν ενταχθείς σε ένα σύστημα franchise, θα χρειαστεί να υπογράψεις μία αναλυτική και μακροχρόνια σύμβαση, η οποία καθορίζει τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις σου. Συνήθως, οι συμβάσεις αυτές είναι τυποποιημένες, με τη λογική “take it or leave it” – δύσκολα επιδέχονται αλλαγές. Είναι σημαντικό να ελέγξεις προσεκτικά κάθε όρο και να συμβουλευτείς έναν εξειδικευμένο σύμβουλο (δικηγόρο, λογιστή ή σύμβουλο franchise) πριν υπογράψεις.

Γι’ αυτόν τον λόγο, είναι απαραίτητο να μελετήσετε προσεκτικά τη σύμβαση και να ζητήσετε τη συμβουλή ενός έμπειρου επαγγελματία, όπως ενός συμβούλου franchise, δικηγόρου ή λογιστή.

Πώς να εντοπίσετε μια αληθινή επιχειρηματική ευκαιρία franchise

Για να αποφασίσεις αν μία πρόταση franchise είναι πραγματική ευκαιρία, πρέπει να εξετάσεις τα παρακάτω στοιχεία:

• Πρωτότυπο και επίκαιρο concept, με ξεχωριστά προϊόντα ή υπηρεσίες.

• Ισχυρό brand, αναγνωρίσιμο από το καταναλωτικό κοινό.

• Μια αναγνωρίσιμη μάρκα με καθιερωμένη αναγνωρισιμότητα στους καταναλωτές.

• Τεχνολογικά εργαλεία και συστήματα που υποστηρίζουν πλήρως τη λειτουργία του καταστήματος.

• Ισχυρό πλάνο marketing – τόσο σε εθνικό όσο και τοπικό επίπεδο.

• Ρεαλιστικό και τεκμηριωμένο επιχειρηματικό πλάνο και προβλέψεις κερδοφορίας.

• Εξασφαλισμένη διαρκής εκπαίδευση.

• Εξειδικευμένο προσωπικό υποστήριξης και λειτουργίας.

• Αξιόπιστο σύστημα εφοδιαστικής αλυσίδας (logistics).

• Δυνατότητα προσαρμογής του brand στις μεταβαλλόμενες ανάγκες της αγοράς.

Ο υποψήφιος franchisee θα πρέπει να γνωρίζει το ακριβές ύψος της αρχικής επένδυσης και να έχει την οικονομική δυνατότητα να καλύψει όχι μόνο την ίδρυση της επιχείρησης αλλά και τη διατήρησή της μέχρι να υπάρξει ικανοποιητική ρευστότητα.

Πιθανά μειονεκτήματα που πρέπει να ληφθούν υπόψη

Πριν πάρεις μια απόφαση, ζύγισε προσεκτικά τα πιθανά μειονεκτήματα.

• Απώλεια της ανεξαρτησίας σου στις αποφάσεις.

• Δεν μπορείς να επιλέξεις ελεύθερα τα προϊόντα ή τις υπηρεσίες που θα προσφέρεις.

• Η κακή λειτουργία άλλων franchisees ή του ίδιου του franchisor μπορεί να επηρεάσει τη φήμη του brand και τη δική σου επιχείρηση.

• Υπάρχουν περιορισμοί στο marketing και στην προβολή.

• Περιορισμοί στη μεταβίβαση ή πώληση της επιχείρησης.

• Εσφαλμένες προσδοκίες: πρέπει να γνωρίζεις ρεαλιστικά τι μπορεί να σου αποφέρει το franchise και αν καλύπτει τις οικονομικές και επαγγελματικές σου προσδοκίες.

Είσαι διατεθειμένος να μάθεις και να εξελιχθείς;

Ως franchisee, θα διαπιστώσεις σύντομα ότι έχεις πολλά να μάθεις και θα κληθείς να αναλάβεις πολλαπλούς ρόλους: εκπαιδευτής, υπεύθυνος ασφαλείας, εξυπηρέτηση πελατών, σύμβουλος, κ.ά. Ο franchisor ορίζει το λειτουργικό πλαίσιο, αλλά δεν είναι υπεύθυνος για τη διαχείριση και καθημερινή λειτουργία της δικής σου επιχείρησης. Πρέπει να προσαρμοστείς και να χτίσεις νέες δεξιότητες. Αν τα καταφέρεις, μπορείς να πετύχεις.

Θα χρειαστεί να περάσεις με επιτυχία το πρόγραμμα εκπαίδευσης του franchisor που συχνά αποτελεί προϋπόθεση για το άνοιγμα του καταστήματός σου. Η αποτυχία ολοκλήρωσής του μπορεί να οδηγήσει σε καταγγελία της συμφωνίας. Η εκπαίδευση σε βοηθά να ευθυγραμμίσεις τη σκέψη σου με την προσέγγιση του franchisor ακόμα κι αν αυτό σημαίνει να αφήσεις πίσω τις δικές σου ιδέες για το πώς πρέπει να λειτουργεί μια επιχείρηση.

Προτιμάς να δίνεις ή να ακολουθείς οδηγίες;

Ως franchisee, αποδέχεσαι να ακολουθείς το σύστημα κάποιου άλλου. Αυτό σημαίνει:

• να χρησιμοποιείς εγκεκριμένο διαφημιστικό υλικό

• να συνεργάζεσαι με επιλεγμένους προμηθευτές

• να προσφέρεις συγκεκριμένα προϊόντα/υπηρεσίες

Αυτό είναι ουσιαστικά και το αντικείμενο της επένδυσής σου: ένα έτοιμο λειτουργικό μοντέλο που απαιτεί συνέπεια και τήρηση κανόνων. Αν δεν συμμορφώνεσαι, μπορείς να θεωρηθείς ότι παραβιάζεις τους όρους της συμφωνίας. Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν μπορείς να προτείνεις βελτιώσεις ή να αξιοποιήσεις τα δικά σου ταλέντα. Πολλές σημαντικές αλλαγές σε επιτυχημένα συστήματα franchising έχουν ξεκινήσει από franchisees. Όμως, η επιτυχία ενός franchise βασίζεται στην ομοιομορφία και τη συνέπεια όλων των μελών του συστήματος.

Είσαι έτοιμος να περάσεις από τη μεγάλη στη μικρή επιχείρηση;

Ένα στέλεχος μεγάλης εταιρείας μπορεί να έχει το ιδανικό προφίλ franchisee: οργανωτικότητα, πειθαρχία, γνώσεις διοίκησης, αντοχή στην πίεση, και φυσικά διαθέσιμο κεφάλαιο.

Ωστόσο, πρέπει να γνωρίζεις ότι ως franchisee, είσαι μικρομεσαίος επιχειρηματίας. Δεν υπάρχουν πλέον εταιρικά bonus, επιδόματα, άδειες, αυτοκίνητο εταιρείας ή ασφάλεια εισοδήματος. Ό,τι πετύχεις, θα το έχεις κερδίσει μόνος σου, κάθε μέρα.

Πάρε το χρόνο σου και αποφάσισε σωστά

Αν ακόμα έχεις αμφιβολίες για το αν το franchising είναι η κατάλληλη επένδυση για σένα, πάρε τον χρόνο σου. Μη σε παρασύρει ο ενθουσιασμός. Συμβουλεύσου έναν ειδικό σύμβουλο franchise – θα σε βοηθήσει να αξιολογήσεις όχι μόνο την παρούσα πρόταση, αλλά και άλλες πιθανές ευκαιρίες που ίσως δεν είχες εξετάσει.